Ξαπλωμένος φαρδύς-πλατύς στη μέση του δρόμου, σίγουρα δεν εμπνέει κανέναν να αναφωνήσει «εύρηκα!». Για κάποιον, όμως, το ενδεχόμενο να έχει ένα σοβαρό ατύχημα με το ποδήλατο τον οδήγησε να σκεφτεί ένα νέο μέλλον για το σχεδιασμό κράνους.

«Κατέβαινα με το ποδήλατό μου ένα λόφο, φορώντας κράνος, και ένας τύπος άνοιξε την πόρτα του αυτοκινήτου του», λέει ο Anirudha Surabhi που μένει στο Λονδίνο. «Χτύπησα την πόρτα, έκανα μερικές τούμπες και έπεσα με το κεφάλι. Το κράνος μου έσπασε και έγινε εντελώς άχρηστο».

Ευτυχώς για κείνον, τη γλύτωσε με τράνταγμα στον αυχένα και μία ελαφριά διάσειση. Όμως, η θέα του παραμορφωμένου κράνους του έβαλε τον τότε φοιτητή design να σκέψεις για νέους τρόπους προστασίας των ποδηλατών. Η ασυνήθιστη λύση του ήταν να αντικαταστήσει τον κλασικό πολυστυρένιο σχεδιασμό με χαρτί περίπλοκης μηχανικής – μία απόφαση που ήδη έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των εραστών του ποδήλατου. Πώς μπορεί το χαρτί να είναι ασφαλέστερο; Και τί άλλο μπορεί να προσφέρει μελλοντικά στην προστασία του κεφαλιού;

Νιώστε τη δύναμη

«Ο κίνδυνος πτώης από το ποδήλατο έγκειται στο ότι το κεφάλι υποβάλλεται σε μία δραματική αλλαγή ταχύτητας σε μόλις ένα κλάσμα του δευτερολέπτου», λέει ο Jolyon Carroll, ερευνητής ασφαλείας στο βρετανικό Transport Research Laboratory. «Όταν χτυπήσει κάποιος στο πεζοδρόμιο, το σκληρό του κρανίο θα σταματήσει ή θα επιβραδύνει γρήγορα. Αντίθετα, ο εγκέφαλος, ένα σχετικά μαλακό όργανο, συνεχίζει την… πορεία του και ουσιαστικά χτυπά στο κρανίο. Αυτή ακριβώς η κίνηση οδηγεί σε τραυματισμό – από σπάσιμο αιμοφόρων αγγείων μέχρι και σοβαρές κακώσεις του εγκεφαλικού ιστού».

Η βασική ιδέα πίσω από τα κράνη των ποδηλάτων είναι να δημιοργηθεί μια μίνι ζώνη παραμόρφωσης, που να απορροφά μέρος της ενέργειας και δίνει το κρανίο και τον εγκέφαλο περισσότερο χρόνο σας για να επιβραδύνει πριν έρθει σταματήσει η φορά του.

Αυτά τα επιπλέον χιλιοστά του δευτερολέπτου μειώνουν την πίεση στον εγκέφαλο και δυνητικά κάνει τη διαφορά μεταξύ της εγκεφαλικής βλάβης και μιας ήπιας διάσεισης. Προς το παρόν, το υλικό που χρησιμοποιείται για την προστασία των ποδηλατών είναι το πολυστυρένιο. Όμως, ο Anirudha Surabhi δεν έχει πειστεί ότι είναι η καλύτερη λύση. Αντ” αυτού, αποφάσισε να αναζητήσει έμπνευσή του στον κόσμο της φύσης. « Το ζώο που έχω ξεχωρίσει είναι ο δρυοκολάπτης. Κτυπάει το ράμφος του περίπου δέκα φορές ανά δευτερόλεπτο και κάθε φορά που το κάνει διατηρεί τον ίδιο όγκο δύναμης με το να  ίδια ποσότητα της δύναμης που θα είχαμε αν συγκρουόμασταν με 50 μίλια την ώρα», λέει ο Surabhi. «Είναι το μοναδικό πουλί στον κόσμο όπου το κρανίο και το ράμφος του δεν συνδέονται καθόλου, ενώ ένας μαλακός κυματοειδής χόνδρος στη μέση που απορροφά όλη την ισχύ της πρόσκουσης και προλαμβάνει τον… πονοκέφαλο».

Η δύναμη του χαρτιού

Για να μιμηθεί τη ζώνη παραμόρφωσης του δρυοκολάπτη, ο Syrabhi στράφηκε σε μία φθηνη και εύκολα προσβάσιμη πηγή: το χαρτί. Διαμόρφωσε το χαρτί σε ένα διπλό στρώμα που μοιάζει με κυρήθρα και που θα μπορούσε στη συνέχεια να κοπεί και να κατασκευαστεί σε ένα κράνος. «Αυτό που παίρνουμε στο τέλος είναι ένα κράτος με πολύ μικρούς αερόσακους», είπε. «Έτσι, όταν συγκρουστείτε αυτό που κάνουν οι αερόσακοι είναι να σπάνε, χωρίς να σπάει το κράνος. Αυτό απορροφά την ενέργεια».

Ο χάρτινος σχεδιασμός έχει δοκιμαστεί σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, και όταν συγκρίνεται με τα κλασικά κράνη πολυστυρενίου, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά! «Αν συγκρουστείτε με 15 μίλα την ώρα και φοράτε ένα κοινό κράνος, το κεφάλι σας θα υποστεί περίπου 220 G, ενώ ο νέος σχεδιασμό απορροφά μεγαλύτερο ποσοστό της σύγκρουσης, και έτσι μειώνεται στα 70 G», είπε ο Surahbi. Για να το πούμε πιο απλά, τα διεθνή πρότυπα ασφαλείας αναγνωρίζοτν ότι για να αποφύγουμε σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες, πρέπει η δύναμη σύγκρουσης να είναι κάτω από 300 G. Αυτό σημαίνει ότι ενώ το κράνος πολυστυρενίου μας βοηθά να αποφύγουμε θανατηφόρους ή σοβαρους τραυματισμούς του εγκεφάλου, το χάρτινο κράνος θα δώσει τη περισσότερο χρόνο στο κεφάλι μας να επιβραδύνει και δυνητικά να μειώσει το ρίσκο ακόμη και μιας λιγότερου σοβαρού τραυματισμού, όπως η διάσειση.

A no-brainer?

Το χάρτινο κράνος του Surabhi ήδη βρίσκεται προς πώληση σε καταστήματα και συνοδεύει μία αναπτυσσόμενη σειρά καινοτομικών εναλλακτικών στο πολυστυρενικό μοντέλο. Ο ίδιος έχει και νέες ιδέες εφαρμογής του σχεδιασμού κηρύθρας, όπως ένα flat-pack για τους ποδηλάτες που νοικιάζουν ποδήλατα σε πόλεις. Βέβαια, γίνονται πολλές συζητήσεις γύρω από το αν τα κράνη όντως προστατεύουν τους ποδηλάτες. Τα επιχειρήματα κυμαίνονται από την αναποτελεσματικότητα του πολυστυρενίου μέχρι το αν το να φοράει κανείς κράνος ενθαρρύνει τους ποδηλάτες να ρισκάρουν περισσότερο και τους οδηγούς να προσέχουν λιγότερο.

Όμως μία ανεξάρτητη έκθεση του Transport Research Laboratory που έγινε το 2009 βρήκε ότι αν το κράνος φοριέται σωστά, τα κράνη των ποδηλατών θα έπρεπε να είναι αποτελεσματικό στη μείωση του κινδύνου για τραυματισμούς στο κεφάλι.

Πηγή: BBC